Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú chia sẻ, thời gian qua, ngành Ngân hàng nhận được nhiều ý kiến của các hiệp hội, ngành hàng, các chuyên gia và đặc biệt là những chỉ đạo rất quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp, người dân, góp phần cùng các cấp, các ngành, các địa phương, các hiệp hội, ngành nghề giải quyết “bài toán” tăng sức hấp thụ vốn cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn hiện nay.

     Trong 6 tháng đầu năm 2023, kinh tế thế giới tiếp tục biến động nhanh, khó lường, sản xuất thương mại toàn cầu khó khăn; cuộc cạnh tranh chiến lược, xung đột địa chính trị giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; lạm phát ở mức cao, chính sách tiền tệ thắt chặt và lãi suất tăng lên, kéo dài. Trong nước, tăng trưởng kinh tế thấp hơn kịch bản đề ra trong bối cảnh tổng cầu thế giới giảm cùng những khó khăn nội tại của nền kinh tế; các thị trường xuất nhập khẩu lớn, truyền thống của Việt Nam đều gặp khó khăn từ sau dịch Covid-19; sức chống chịu của doanh nghiệp bị bào mòn; lạm phát đối diện với nhiều yếu tố tiềm ẩn rủi ro. Những diễn biến này đã và đang khiến cho tăng trưởng kinh tế thế giới và trong nước phục hồi chậm và còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến tăng trưởng tín dụng trong 6 tháng đầu năm của ngành Ngân hàng ở mức thấp, mặc dù NHNN và toàn ngành Ngân hàng đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, người dân.

     Phó Thống đốc cho biết, với vai trò điều hành chính sách tiền tệ, chưa bao giờ NHNN điều hành chính sách tiền tệ khó như hiện nay, khó như thời điểm cuối năm 2022, mức độ gay gắt đã hơn nhiều. Bởi lẽ, điều hành chính sách tiền tệ trong nền kinh tế mở cửa không thể tránh những tác động từ chính sách tài chính, tiền tệ nói chung và từ các quốc gia khác. Đặc biệt, nền kinh tế Việt Nam cũng rất khó khăn sau 2 năm đại dịch; sức chống chịu của doanh nghiệp đã bị bào mòn. Đối với NHNN, rất nhiều năm mới điều hành chính sách tiền tệ trong bối cảnh đó.

     “Tăng lãi suất hay giảm lãi suất; cung tiền ra nhiều hay ít; làm thế nào để tăng tín dụng, hài hòa giữa chất lượng và số lượng tín dụng, hạn chế nợ xấu, đảm bảo an ninh tài chính quốc gia… đều là những vấn đề NHNN phải lưu ý và điều hành. Sự an toàn, lành mạnh của hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) sẽ quyết định sự an toàn, lành mạnh của nền tài chính quốc gia trong cả ngắn hạn, trung và dài hạn. Đây là nhiệm vụ rất khó của NHNN”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

     Tuy nhiên, vấn đề trọng tâm lúc này là vấn đề tín dụng. Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN cũng nhận thức được trách nhiệm giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn lúc này. Có thể nói, thanh khoản cho nền kinh tế đến thời điểm này rất dồi dào. Lãi suất – yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến giá đầu vào của doanh nghiệp – được điều hành hài hòa với tỷ giá, nếu không sẽ không tạo được niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến quyền lợi quốc gia.

Toàn cảnh Hội thảo

     Do đó, vấn đề điều hành tín dụng đang rất được NHNN quan tâm. Bên cạnh những giải pháp về nguồn cung tiền, tạo thanh khoản cho nền kinh tế, các tổ chức tín dụng và tạo nguồn vốn rẻ cho các ngân hàng; hạ lãi suất từ các công cụ vay vốn của các ngân hàng thương mại; các chính sách của Chính phủ chỉ đạo có tính chất hỗ trợ các doanh nghiệp trong lĩnh vực cần hồi phục nhanh, tạo động lực cho nền kinh tế, doanh nghiệp nhỏ và vừa – động lực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam… cũng đã được NHNN triển khai quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành.

      Bên cạnh đó, các gói tín dụng hỗ trợ ngành bất động sản như gói 120.000 tỷ đồng; gói 15.000 tỷ đồng mới được công bố và đang được triển khai cho vay lâm nghiệp, thủy sản và một loạt các chương trình khác được các ngân hàng triển khai… Tuy nhiên, chừng đó vẫn chưa đủ để tăng tín dụng.

     Vì vậy, Phó Thống đốc mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, các hiệp hội, ngành hàng, kể cả các ngân hàng thương mại cùng trao đổi để có đánh giá chung về lý do tăng trưởng tín dụng chưa đạt kỳ vọng trên tinh thần xây dựng, góp phần giúp NHNN có thêm những giải pháp điều hành bám sát thực tiễn trên cơ sở lý luận “soi đường” để tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân hấp thu tín dụng.

     Trình bày tham luận tại Hội thảo, bà Hà Thu Giang – Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết, để tăng cường khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn tín dụng của người dân, doanh nghiệp, thời gian qua, NHNN đã chủ động triển khai nhiều giải pháp như: Chỉ đạo TCTD đa dạng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, đơn giản hóa thủ tục cho vay; tiếp tục triển khai mạnh mẽ, sâu rộng chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp; tăng cường hoạt động truyền thông, phổ biến về cơ chế, chính sách, chương trình tín dụng bằng nhiều hình thức để người dân, doanh nghiệp hiểu và tiếp cận các chính sách, sản phẩm, dịch vụ tín dụng ngân hàng; tiếp tục đẩy mạnh triển khai một số chương trình tín dụng tiêu dùng.

     Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình kinh tế quốc tế và trong nước từ cuối năm 2022 và nửa đầu năm 2023 diễn biến phức tạp, khó lường, xuất hiện nhiều yếu tố tác động tiêu cực chưa từng có, thực hiện chủ trương, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã chủ động, kịp thời ban hành và quyết liệt chỉ đạo hệ thống các TCTD triển khai nhiều chính sách, giải pháp về tín dụng để xử lý hài hòa nhiều mục tiêu (vừa đảm bảo nhu cầu tín dụng cho nền kinh tế, triển khai các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn để hỗ trợ kinh tế phục hồi, vừa đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát…). Bên cạnh đó, NHNN kịp thời tổ chức các Hội nghị chuyên đề tín dụng, các buổi làm việc với các cơ quan liên quan nhằm nhận diện các khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp đối với một số ngành, lĩnh vực; tiếp tục triển khai với quyết tâm cao nhất chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh theo Nghị định 31…

     Về lãi suất, từ đầu năm 2023 tới nay NHNN đã 04 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất (lãi suất điều hành, trần lãi suất tiền gửi bằng VND kỳ hạn dưới 6 tháng và trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với một số ngành, lĩnh vực) với mức giảm 0,5-2,0%/năm nhằm tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp hơn. Bên cạnh đó, NHNN đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, làm việc trực tiếp với các TCTD, yêu cầu các TCTD tiết giảm chi phí hoạt động, giảm lãi suất tiền gửi, qua đó tạo dư địa để giảm lãi suất cho vay.

     Bên cạnh tín dụng thương mại, các chương trình tín dụng chính sách thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục được tạo điều kiện, đẩy mạnh triển khai. Theo đó, đến 30/6/2023, tổng dư nợ tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội đạt 304.431 tỷ đồng, tăng 7,4% so với năm 2022 với hơn 6.677 nghìn hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác còn dư nợ; trong đó, dư nợ các chính sách tín dụng thực hiện trong khuôn khổ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội đạt 19.090 tỷ đồng.

     Về phía các ngân hàng, bà Phùng Thị Bình – Phó Tổng Giám đốc Agribank cho biết, thời gian qua, Agribank đã tăng cường các biện pháp nhằm tăng cường sức hấp thụ vốn cho doanh nghiệp như: Hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ; Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng theo chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị quyết 33/NQ-CP của Chính phủ; Cơ cấu lại thời hạn trả nợ giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02 của NHNN: dư nợ của giải ngân được cơ cấu là 20.187 tỷ đồng cho 474 khách hàng doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Agribank đã có 7 lần điều chỉnh giảm lãi suất cho vay. Đồng thời, ngân hàng cũng triển khai các Chương trình tín dụng ưu đãi với quy mô lớn như chương trình cho vay ưu đãi đối với khách hàng doanh nghiệp nhân kỷ niệm 35 năm thành lập Agribank, quy mô chương trình 100.000 tỷ đồng và 500 triệu USD; chương trình cho vay ưu đãi dành cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, quy mô 25.000 tỷ đồng, kéo dài đến hết năm 2023…

     Đại diện BIDV, ông Trần Long – Phó Tổng Giám đốc BIDV cho biết, tính đến hiện tại, BIDV là một trong các ngân hàng thương mại tích cực trong việc triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất với doanh số cho vay lũy kế đến 30/06/2023 là 16.000 tỷ đồng và dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất trên 5 nghìn tỷ đồng. Tổng dư nợ cơ cấu theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN ngày 23/04/2023 tại BIDV là khoảng hơn 20.000 tỷ đồng. BIDV cũng là ngân hàng đầu tiên công bố đã phê duyệt cấp tín dụng đối với 01 dự án nhà ở xã hội vào chương trình. Đặc biệt, BIDV đã đưa ra gói tín dụng 20.000 tỷ cho đối tượng nhà ở thương mại giá trị thấp với lãi suất cho vay từ 8,5%/năm đối với chủ đầu tư và từ 7,8%/năm đối với người mua nhà. Trong 06 tháng đầu năm 2023, BIDV đã 4 lần điều chỉnh giảm sàn lãi suất cho vay với mức giảm từ 1,1-1,3%/năm, đồng thời chủ động miễn/giảm phí dịch vụ; chủ động rà soát và tích cực triển khai số hóa nhằm tinh gọn quy trình, thủ tục cho vay. Hiện nay, BIDV đã xây dựng quy trình cấp tín dụng đặc thù đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, DNNVV với cơ chế đơn giản hóa về hồ sơ thủ tục, mẫu biểu khách hàng phải cung cấp, tinh giản quy trình nội bộ từ đó rút ngắn thời gian cấp tín dụng đối với khách hàng.

Ông Nguyễn Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam phát biểu

     Thay mặt cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, ông Nguyễn Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam đánh giá rất cao nỗ lực của ngành Ngân hàng, đặc biệt là NHNN. Nhìn lại thời gian qua, NHNN không chỉ làm tốt nhiệm vụ giữ vững được sự ổn định tỷ giá, giá trị đồng tiền, kiểm soát lạm phát và đảm bảo kinh tế vĩ mô, mà còn triển khai tốt nhiệm vụ rất quan trọng là giảm lãi suất điều hành tới 4 lần với mức giảm từ 0,5%/năm – 2%/năm, từ đó tạo điều kiện cho các NHTM giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận chi phí vốn hợp lý.

     Từ khi dịch Covid 19 xuất hiện, đến thời điểm này, ngành Ngân hàng với Hiệp hội DNNVV đã phối hợp với nhau rất chặt chẽ và tích cực trong việc hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Sự hỗ trợ tích cực thể hiện ở chỗ: Hiệp hội đã tham mưu và đề xuất với ngành Ngân hàng đưa ra rất nhiều chính sách, thông tư, văn bản rất cụ thể để hỗ trợ DNNVV như hoãn, giãn nợ, khoanh nợ xấu, giảm lãi suất; đồng thời đề xuất phối hợp với Bộ Tài chính triển khai các chương trình hỗ trợ miễn giảm các loại thuế, phí, lệ phí. Có thể nói, các chính sách của ngành Ngân hàng đã đánh đúng và trúng vào những điểm nghẽn khó khăn của doanh nghiệp, sát sườn nhất đó là việc hỗ trợ nguồn vốn đối với doanh nghiệp. Tính hiệu quả của hoạt động này rất cụ thể khi trong số hơn 6 triệu tỷ đồng cho vay toàn nền kinh tế thì dư nợ cho vay DNNVV đạt khoảng 2,3 triệu tỷ đồng. Xét về tỷ lệ cho vay thì dư nợ tín dụng năm sau cao hơn năm trước.

     Phát biểu tại Hội thảo, ông Ketut Ariadi Kusuma – chuyên gia cao cấp, Trưởng nhóm Tài chính cạnh tranh và sáng tạo của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đánh giá cao những nỗ lực của NHNN trong việc duy trì ổn định tài chính và hỗ trợ doanh nghiệp thông qua việc giảm lãi suất, cơ cấu lại nợ, điều chỉnh các quy định an toàn để hỗ trợ một số phân ngành như nhà ở xã hội và hỗ trợ thanh khoản trong giai đoạn khủng hoảng tín dụng vào năm ngoái (2022).

     Giải quyết “bài toán” tăng sức hấp thụ vốn cho doanh nghiệp

     Tại Hội thảo, các đại biểu đến từ các bộ, cơ quan quản lý, Hiệp hội, doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế và cả các TCTD cũng tập trung phân tích, làm rõ nguyên nhân khiến tín dụng tăng thấp.

     Bà Hà Thu Giang chia sẻ, mặc dù toàn ngành Ngân hàng đã nỗ lực thực hiện các chủ trương, chính sách, giải pháp, trong đó nhiều giải pháp được thực hiện bằng chính nguồn lực của TCTD, song tín dụng nền kinh tế 06 tháng đầu năm vẫn tăng thấp hơn so với cùng kỳ các năm trước, đạt khoảng 12,5 triệu tỷ đồng, tăng 4,73% so với cuối năm 2022, phản ánh về khó khăn chung về sức hấp thụ vốn của nền kinh tế trong bối cảnh khách quan với nhiều yếu tố chi phối.

Bà Hà Thu Giang – Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) phát biểu

     Ông Ketut Ariadi Kusuma cho rằng, tốc độ tăng trưởng tín dụng chậm như hiện nay là do sức cầu yếu, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái khiến hoạt động thương mại yếu kém, ảnh hưởng xấu đến sản xuất trong nước, qua đó ảnh hưởng xấu đến thu nhập và tiêu dùng. Theo ông Ketut Ariadi Kusuma, nhu cầu yếu nên được giải quyết bằng các chính sách kích thích tổng cầu. Điều này đạt được tốt nhất thông qua các công cụ chính sách tài khóa mở rộng hơn, đồng thời tin rằng, Việt Nam có dư địa tài khóa để làm được điều này.

     Mặc dù việc hỗ trợ của ngành Ngân hàng đã làm tốt rồi nhưng hiện nay có một thực trạng là số lượng các doanh nghiệp không vay được vốn tín dụng vẫn còn tương đối nhiều. Theo Chủ tịch Hiệp hội DNNVV đánh giá thì ngoài những các tác động khách quan từ thị trường thì các chính sách của Nhà nước vẫn chưa phát huy được tính đồng bộ, trong khi đó bản thân các doanh nghiệp cũng chưa chứng minh được năng lực hoàn vốn cũng như năng lực quản lý, kế hoạch sản xuất – kinh doanh và minh bạch tài chính… Do vậy, để tăng khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp thì chính sách giảm lãi suất chỉ là một trong các giải pháp cần được tiếp tục triển khai.

     Cần sự vào cuộc của các bên

     Bà Giang chia sẻ, trong những tháng còn lại của năm 2023, NHNN sẽ tiếp tục điều hành tín dụng theo đúng mục tiêu, định hướng đã đề ra; đồng thời triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn, tăng cường khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn tín dụng của người dân, doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu phục hồi và phát triển kinh tế. Bên cạnh các giải pháp của NHNN và ngành Ngân hàng, rất mong tiếp tục nhận được sự đồng hành, phối hợp, triển khai của các bộ, ngành, địa phương sự vào cuộc của các Hiệp hội, sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong tái cấu trúc, nâng cao hiệu quả hoạt động… nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần hoàn thành cao nhất mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2023 mà Quốc hội, Chính phủ đã đề ra.

     Về phía các ngân hàng, đại diện Agribank, bà Bình cho biết, thời gian tới, Agribank tiếp tục triển khai các Chương trình hỗ trợ tín dụng của Chính phủ, NHNN. Trong đó, ngân hàng sẽ tiếp tục điều hành lãi suất linh hoạt, nỗ lực tiết giảm chi phí, tiếp tục giảm lãi suất đầu vào để giảm lãi suất cho vay. Đẩy mạnh các chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất dành cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu quy mô 25.000 tỷ đồng, doanh nghiệp vừa và nhỏ quy mô 20.000 tỷ đồng; đa dạng hóa sản phẩm tín dụng phù hợp với các phân khúc khách hàng, theo từng ngành nghề, lĩnh vực… Bà Bình cũng cho rằng, để nâng cao hơn nữa khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp, bên cạnh các giải pháp của các ngân hàng rất cần sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương cũng như nỗ lực của chính bản thân các doanh nghiệp. Đặc biệt, doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp tái cấu trúc doanh nghiệp, cắt giảm các mảng hoạt động kinh doanh chưa hiệu quả, đảm bảo tài chính phục vụ hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp. Phân bổ và sử dụng hiệu quả nguồn lực; tăng cường mở rộng, tìm kiếm các đối tác đầu ra, nhà phân phối để nâng cao khả năng tiêu thụ hàng hóa, giảm thiểu hàng tồn kho. Đồng thời, xây dựng định hướng, chiến lược rõ ràng…

Bàn tròn thảo luận

     Đại diện Vietinbank cho biết, trong thời gian tới, VietinBank sẽ không ngừng nâng cấp các giải pháp tài chính nhằm tối ưu hóa trải nghiệm và nâng cao mức độ hài lòng của khách hàng trên cơ sở cải tiến các sản phẩm dịch vụ, đa dạng kênh phân phối. Đặc biệt, VietinBank đang triển khai đề án Chuyển đổi số toàn diện các hoạt động, một trong những mục tiêu trọng tâm là số hóa quy trình cấp tín dụng, nghiên cứu ứng dụng công nghệ Big Data, AI trong phân tích và nghiên cứu hành vi khách hàng, từ đó đề xuất các giải pháp/các chiến lược phê duyệt tín dụng dành cho các KHDN, đặc biệt phân khúc KHDN siêu vi mô nhằm đáp ứng nhanh chóng nhu cầu tiếp cận vốn của tập khách hàng số lớn, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn.

     Theo ông Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, chúng ta cũng cần thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp qua chính sách tiền tệ như tiếp tục giãn, khoanh nợ, giảm lãi suất thị trường cùng thực hiện các gói tín dụng ưu đãi, đặc biệt là chính sách tài khóa như giãn giảm thuế phí; Tiếp tục kích cầu tiêu dùng hỗ trợ nhóm lao động yếu thế, giảm VAT, thúc đẩy du lịch nội địa và thu hút khách du lịch nước ngoài bằng cách nới lỏng visa linh hoạt đối với các thị trường, tận dụng các FTA cũng như cơ hội. Bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể kỳ vọng sự phục hồi kinh tế từ Trung Quốc, đẩy mạnh thu hút FDI qua cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách thể chế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo bắt nhịp kỷ nguyên số, kinh tế xanh…

     Đại diện Hiệp hội DNNVV Việt Nam đề xuất, Nhà nước, đặc biệt là Chính phủ cần làm sao hỗ trợ, nâng tầm DNNVV thông qua nhiều giải pháp như sớm sửa đổi Luật hỗ trợ DNNVV theo hướng từng bước chuyển hướng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp từ chiều rộng, dàn trải sang chiều sâu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp cơ cấu lại năng lực sản xuất nhằm phát triển ổn định, lâu dài, trong đó có việc hỗ trợ các DNNVV tham gia vào 30% các dự án đầu tư công; Tập trung thực thi có hiệu quả nhóm giải pháp hỗ trợ DNNVV phát triển bền vững, phát triển chuỗi giá trị … Với đồng bộ các giải pháp nêu trên, DNNVV chắc chắn sẽ hấp thụ được vốn tốt hơn và hoạt động sản xuất – kinh doanh sẽ ngày càng phát triển hơn.

     Về phía doanh nghiệp, Hiệp hội cho rằng, các doanh nghiệp cần phải nâng tầm trình độ về quản lý, kế hoạch sản xuất kinh doanh và minh bạch tài chính… Khi các ngân hàng yên tâm về sức khoẻ của doanh nghiệp thì chắc chắn các ngân hàng sẽ không từ chối cho vay. Do vậy, đứng ở cả góc độ của ngân hàng và doanh nghiệp, có thể nói vấn đề cho vay hiện nay không thể bằng ý chí của một bên mà hai bên cùng phải lắng nghe, đứng ở vị trí của nhau và cùng nghiên cứu, giải quyết các khó khăn, vướng mắc để tìm ra hướng đi chung. Đây là điểm mấu chốt để người cho vay và người đi vay xích lại gần nhau hơn.

     Kết luận Hội thảo, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú chỉ ra nguyên nhân tín dụng tăng trưởng đầu năm đến nay chỉ tăng 4,73% so với cuối năm 2022, bằng một nửa so với tốc độ tăng trưởng cùng kỳ, trong bối cảnh cơ chế, chính sách không có gì thay đổi.

     Theo Phó Thống đốc, có thể thấy, nguyên nhân xuất phát từ những khó khăn chung của nền kinh tế khi bối cảnh thế giới và trong nước đều có nhiều biến động. 8 khó khăn có thể nêu đó là: Cầu đầu tư và tiêu dùng trong nước lẫn quốc tế đang giảm; từ cầu giảm dẫn đến tồn kho của hàng hóa, dẫn đến cả ngân hàng và doanh nghiệp đều trong tình trạng “tồn kho”; các chính sách nói chung và đặc biệt một số chính sách có ý nghĩa tác động hỗ trợ cho doanh nghiệp hiện nay phần nào còn cầm chừng, một số chính sách còn hạn chế kể từ trung ương đến chính quyền địa phương; công tác truyền thông cần đẩy mạnh, chính sách phát triển thị trường, tài khoá, phát triển thị trường… chưa thực sự đồng đều; nhìn nhận đi sâu vào mối quan hệ doanh nghiệp và ngân hàng và cả doanh nghiệp với nhau vẫn còn vấn đề về niềm tin; bản thân các doanh nghiệp cũng còn rất hạn chế, khó khăn trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt vấn đề minh bạch dòng tiền minh bạch báo cáo tài chính của doanh nghiệp cũng vẫn là một trong những tồn tại, vì vậy việc chuyển từ trạng thái cho vay bằng tài sản đảm bảo sang quản lý bằng dòng tiền của ngân hàng gặp khó; thị trường bất động sản đang trầm lắng khiến tín dụng cũng trầm lắng theo, bên cạnh đó, thị trường trái phiếu cũng đang không kéo được thị trường vốn ngắn hạn đi cùng.

     Phó Thống đốc nhấn mạnh, đối với riêng ngành Ngân hàng, những khó khăn nêu trên cũng đã tác động đến nhiều mặt hoạt động nhưng NHNN đã tích cực đưa ra các giải pháp có tính khả thi, điều hành và xử lý những vấn đề có tính chất ngắn hạn trước mắt, góp phần không để xảy ra câu chuyện doanh nghiệp đổ vỡ, cắt giảm lao động dẫn đến câu chuyện thất nghiệp tăng lên kéo theo vấn đề xã hội. Tuy nhiên, điều hành chính sách tiền tệ không phải là đôi đũa thần hay đúng ngay cả khi lãi suất giảm thì nó cũng chỉ là một công cụ để hỗ trợ doanh nghiệp chứ không thay thế được tất cả những chính sách khác. Nếu quá dựa vào chính sách tiền tệ, trong ngắn hạn có thể giải quyết được khó khăn của doanh nghiệp nhưng trong trung và dài hạn, đôi khi chỉ vài năm sẽ bộc lộ bất ổn về nợ xấu, an toàn hệ thống.

     Trong thời gian tới, chính sách tiền tệ vẫn nhận thấy trách nhiệm và thể hiện quyết tâm cao nhất, đó là vẫn sẽ sử dụng linh hoạt hơn nữa các công cụ mà NHNN có để điều tiết thị trường như vấn đề cung ứng thanh khoản cho nền kinh tế, sử dụng quỹ dự trữ ngoại hối để đảm bảo vấn đề tỷ giá. Bên cạnh đó, NHNN sẽ tiếp tục giảm lãi suất nhưng phải hài hòa, không thể chỉ vì những mục tiêu trước mắt mà để lại hậu quả dài hạn. Nhưng quan điểm trong điều hành, nếu có điều kiện, NHNN sẽ tiếp tục hạ lãi suất. Với NHTM sẽ tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm các khoản có thể để qua đó hạ lãi suất cho vay hỗ trợ doanh nghiệp. Ngoài ra, trong điều kiện chính sách của FED và một số nước đã giảm nhiệt, với dự trữ ngoại hối hiện nay, NHNN tiếp tục làm chủ được thị trường tỷ giá và tiếp tục mục tiêu giữ ổn định tỷ giá.

     Bên cạnh đó, NHNN sẽ tiếp tục đẩy mạnh những chương trình tín dụng chính sách tiêu dùng, đặc biệt chính sách an sinh xã hội để giải quyết vấn đề tâm lý thị trường và đời sống. Đây là giải pháp rất hiệu quả và thiết thực lúc này.

     Trong định hướng và điều hành tín dụng, một là sẽ tiếp tục tập trung vào lĩnh vực kinh tế trọng điểm, trọng tâm, vào các lĩnh vực DNNVV và lĩnh vực cần có sự ưu đãi của Chính phủ. Đây cũng là một trong những cơ hội chuyển đổi cơ cấu tín dụng một cách hợp lý.

     Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, đây là điều các NHTM hiện đang làm tốt qua sử dụng công nghệ hiện đại nhưng phải tăng cường hơn nữa.

     Thứ ba, tiếp tục ứng dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng. Đơn cử như việc ban hành Thông tư 06/2023/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 của Thống đốc NHNN quy định về hoạt động cho vay của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng vừa qua cũng đã tạo điều kiện pháp lý để các ngân hàng đẩy mạnh cho vay trực tuyến. Điều này chắc chắn sẽ giảm chi phí tiếp cận vốn cho các doanh nghiệp và tạo điều kiện để ngân hàng giảm lãi suất thông qua giảm bớt được nhiều thủ tục hành chính.

     Thứ tư, tiếp tục triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn theo quy định tại Thông tư 02/2023/TT-NHNN; kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc phát sinh (nếu có). Đẩy mạnh thực hiện những gói tín dụng đã công bố như gói 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, gói 15.000 tỷ đồng cho lĩnh vực lâm, thuỷ sản cũng như các gói NHTM đã công bố; tiếp tục tập trung tín dụng thông qua hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội có tính chất ưu tiên ưu đãi.

     NHNN cũng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, đặc biệt tiếp tục hỗ trợ những chính sách tín dụng về vốn trung, dài hạn cho đầu tư hạ tầng cơ sở và phối hợp với vốn đầu tư công để xây dựng đường xá giao thông; tiếp tục hỗ trợ thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản; có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp khi chuyển từ xuất khẩu qua đẩy mạnh thị trường nội địa…

     Dù NHNN sẽ nỗ lực hết sức, tuy nhiên để giải quyết bài toán trước mắt, ngân hàng và doanh nghiệp phải ngồi lại với nhau trong bối cảnh hết sức khó khăn hiện nay. Về phía ngân hàng, cần tích cực thực hiện các các cơ chế, chính sách mà NHNN ban hành. Bên cạnh đó, đặt mình vào vị trí của doanh nghiệp để thấy khó khăn của nhau, mạnh dạn hơn với những quyết định cho vay khi NHNN đã trao quyền quyết định cho NHTM. Về phía doanh nghiệp, báo cáo dòng tiền, tài chính cần minh bạch hơn, chia sẻ cùng khó khăn của doanh nghiệp. Để đi được đến điểm chung, hai bên phải có sự phối hợp, hợp tác, tăng niềm tin, chữ tín với nhau, đó là chìa khoá quan trọng để giải quyết bài toán tăng tín dụng. Mối quan hệ gắn bó, chia sẻ, “cộng sinh” không ai khác làm thay được giữa NHTM và doanh nghiệp.

     Với tất cả những nỗ lực từ nhiều phía nêu trên, chắc chắn tín dụng sẽ ngày một khởi sắc và hỗ trợ cho cả hai phía là ngân hàng và doanh nghiệp, và tạo nên cú hích cho sự phát triển kinh tế.

https://sbv.gov.vn/